مجموعه: تعليم و تربيت
حتما تا به حال پيش آمده كه فرزند خود را در حال خالهبازي يا مامانبازي با كودكان ديگر ببينيد، اما گاهي اين خالهبازي تبديل به دكتربازي در بين بچهها ميشود
دكتر بازي كودكان يعني يكي از بچهها كه علاقهمند به نازكردن و ديدهشدن است، در بين بازي بيمار شده و كودك ديگر كه همبازي اوست، نقش دكتر را برعهده گرفته و تنها نسخهاي كه براي بيمار خود ميپيچد، آمپولزدن است و هر دو نيز از اين بازي لذت ميبرند. معمولا هر دو كودك ميدانند كه كاري كه در حال انجام دادن آن هستند، اشتباه است و براي همين نبايد چيزي به والدين بگويند. خيلي از والدين با ديدن اين صحنهها برآشفتهشده و رفتار نادرستي از آنها سر ميزند.
دكتربازي در بچهها نوعي كنجكاوي جنسي است وقتي بچهها بزرگ ميشوند، نسبت به اعضاي خصوصي بدن خود و جنس مخالف به طور طبيعي كنجكاوي ميكنند و در بازيهاي عادي خود، از فرصت استفاده ميكنند و از نظر جسمي به بچههاي جنس موافق يا مخالف خود نزديك ميشوند تا شكل بدن آنها را كشف كنند. بچهها از سر كنجكاوي بازيهاي جنسي ميكنند و اين امر طبيعي است. نمونهاي از اين كنجكاوي جنسي، دكتربازي است. بچههاي سن پيشدبستاني عاشق دكتربازي هستند و گاهي حين دكتربازي ميخواهند همديگر را معاينه كنند و يا به هم آمپول بزنند. در اين گيرودار گاهي اعضاي بدن همديگر را ميبينند. اينجور رفتارها با قصد و غرض جنسي صورت نميگيرد و يا به روابط جنسي منجر نميشود. كنجكاوي جنسي كودك از چهار، پنج سالگي شروع ميشود و اين يكي از مراحل طبيعي تكامل جنسي اوست كه اگر به درستي پاسخ نگيرد، كنجكاوي جنسي او بيشتر ميشود. گرچه بلوغ جنسي در سنين بالاتر از دبستان اتفاق ميافتد، اما تمايلات جنسي و سؤالات پيرامون آن تنها مختص به دورهي بلوغ نيست، بلكه مدتها پيش از آن به صورت احساسي ويژه در كودك پديد ميآيد. بسياري از عادتهاي نامناسب كودكان از جمله دكتربازي كه از نگاه پدر و مادر مخفي ميماند، در اين دوره شكل ميگيرد.
اگر كودكمان را در حين دكتر بازي ديديم، چه عكس العملي نشان دهيم؟ ۱-عصباني نميشويم و با فرزندمان دعوا نميكنيم بسياري از والدين نسبت به اينجور رفتارها واكنش بسيار شديدي نشان ميدهند. يادتان باشد در اينجور مواقع، دعوا و سرزنش بسيار شديد اصلا راهحل مناسبي نيست. كودكان در اين سن در دورهي خاموشي جنسي به سر ميبرند و رفتار و بازيهايشان با نگاه جنسي (آنگونه كه تصور بزرگسالان است) نبوده، بلكه به دليل آشنا شدن كودك با بدن، شناخت تفاوتهاي جنسيتي و از روي كنجكاوي است. ۲- ناراحتي خود را نشان ميدهيم و سكوت نميكنيم گروهي از والدين ممكن است به دليل شرم از ورود به اين مقوله، اطلاع نداشتن از روشهاي آموزش و تربيت جنسي، يادگيريها و اطلاعات قبلي در زمينهي تابو بودن و صحبتنكردن دربارهي مسائل جنسي عكسالعملي نشان ندهند. سكوتكردن در اين زمينه واكنش مناسبي نيست، چون باعث ميشود كودكان نسبت به رفتار نامناسب خود آگاهي پيدا نكنند و به آن ادامه دهند. ۳- خود والدين به موقع مداخله كنند در صورت ديدن دكتربازي در بچهها، فورا نزد بچهها رفته و از آنها بخواهيم كه مثلا آمپول را به دستشان بزنند و يا دندانهاي همديگر را معاينه كنند. خلاصه به نحوي سعي كنيم موضوع بازي بچهها را عوض كرده و ماجرا را خاتمه دهيم. ۴- در فرصت مناسب با فرزندمان صحبت ميكنيم سر فرصت مناسب با فرزندتان صحبت كنيد و محدوده بازي با كودكان ديگر را برايش مشخص كنيد و به او بگوييد كه ميدانيد او نقش دكتر و يا بيمار را بازي ميكرده و فقط بازي بوده، اما او ديگر بزرگ شده و نبايد عضو خصوصي خود را در معرض ديد ديگران قرار دهد. به او توضيح دهيد كه عضو خصوصي هر كس، مخصوص خود اوست و ديگر اين كار را تكرار نكند و اگر كسي، دفعهي ديگر اين كار را با او كرد، شما از دست او ناراحت نميشويد، فقط سريعا به شما خبر دهد و هر نوع رفتار نامناسب و ناراحتكنندهاي را بدون ترس و نگراني به شما بگويد.
۵- سعي نميكنيم هميشه مراقب فرزندمان باشيم تا ديگر چنين اتفاقي نيفتد بسياري از والدين بعد از ديدن چنين مواردي از سوي كودك خود روش تربيتي نظارت سختگيرانه را انتخاب ميكنند و گمان ميكنند از طريق نظارت مستمر ميتوانند رفتارها و شرايط فرزندشان را كنترل كنند و به جاي روش آموزش تربيت جنسي، روش كنترل را انتخاب ميكنند، در صورتي كه سختگيري بيشتر والدين در اين مورد و آموزش ندادن مناسب باعث ميشود كنجكاوي كودكان در زمينهي مسائل جنسي بيشتر شده و بدون جواب باقي بماند.
راهكارهايي در زمينهي تربيت جنسي كودك آموزش مسائل جنسي به كودكان و پاسخ به پرسشهاي آنان، مطلبي است كه اكثر پدر و مادرها حتي دوست ندارند راجع به آن فكر كنند و هميشه از پاسخدادن به آنها طفره ميروند، اما بايد بدانيد اين مسئله نيز نياز به آموزش دارد. نكات زير ميتواند در پاسخ به بعضي از مسائل در زمينهي مسائل جنسي كودكان كمككننده باشد:
– به فراخور سن و سال و بلوغ جسمي و فكري فرزندتان، با او در زمينهي مسائل جنسي صحبت كنيد و آموزشهاي اساسي و اوليه مانند نظافت، خصوصيبودن عضو بدن خود و… را به او بدهيد، خلاصه اينكه تربيت جنسي او را ناديده نگيريد.
– براي بچهها در خانه حد و مرز تعيين كنيد، مثلا بگوييد بدن شما خصوصي است و نبايد در خانه كس ديگري لباست را دربياورد.
-اگر ديديد كه فرزندتان باز هم به كنجكاويهاي جنسي خود ادامه ميدهد، شايد نشانهي اين باشد كه كنجكاوياش هنوز ارضا نشده است. بنشينيد و اطلاعات اساسي را با فرزند خود مرور كنيد. مثلا با او دربارهي شكل بدن صحبت كنيد و يكي يكي اعضاي مختلف بدن را نام ببريد.
– به طور نامحسوس مراقب خلوتهاي كودكان باشيد. خيلي خوب است كه مكان خلوت آنها، مثلا اتاق مستقلشان به گونهاي باشد كه از چشم والدين دور نماند و والدين گاهگاهي به عناوين مختلف كه رنگ مداخله به خود نگيرد، سركشيهايي داشته باشند تا فرزندان از خلوت خود احساس امنيت براي انجام اعمالي مثل دكتربازي نكنند.
– به فرزند خود آموزش دهيد كه بدن او خصوصي است و ديگران حق دست زدن به برخي از اعضاي او را ندارد. بهتر است براي بيان اين نكته از شيوههاي غير مستقيم استفاده كنيد.
– كودك را متوجه تفاوتهاي بدن خود در مقايسه با جنس ديگر كنيم. وقتي كودك از والدين خود اين تفاوت را ميپرسد، فرصت مناسبي است كه هويت جنسياش را به او بشناسانيم. از فرزندتان بخواهيد كه به تفاوتهاي ظاهري پدر و مادر يا خواهر و برادرش توجه كند، سپس به او بگوييد اين تفاوتها در همهي قسمتهاي بدن ما وجود دارد. اگر شناسايي اين تفاوتها را به خود كودك محول كنيم، كودكان به بهانههاي مختلف مكانهايي تنها و خلوت را پيدا ميكند و به بررسي بدن يكديگر ميپردازند. – به سؤال جنسي كودك جواب ساده بدهيم. سن مناسب براي آگاهكردن كودك از مسائل جنسي زماني است كه او سؤال جنسي ميپرسد و شروع آن در كودكان متفاوت است. ما نبايد به كودكمان دروغ بگوييم يا سؤال او را بيجواب بگذاريم و يا با جوابهاي سخت و پيچيده آنها را از سر خود باز كنيم تا انبوه كنجكاويهاي جنسي آنها بيجواب باقي بماند.
منبع: sepidehdanaei.net
|